برای دیدن این مطلب بر روی دکمه "ادامه مطلب" کلیک کنید
طبق نظر اکثر فقها نماز و روزه قضای پدر بر پسر بزرگ تر واجب است؛ یعنی بر پسر بزرگ تر واجب است نماز و روزه های فوت شده پدر را بعد از مرگش یا خود انجام دهد یا کسی را اجیر کند. البته برخی از مراجع نماز و روزه پدر و مادر هر دو را واجب می دانند.
باید توجه داشت که برخی از فقها می فرمایند این تکلیف (وجوب قضای نماز و روزه پدر یا پدر و مادر) حتی اگر پدر و مادر از روی نافرمانی نماز و روزه خود را نخوانند، نیز متوجه پسر بزرگتر است، اما برخی دیگر می فرمایند در چنین صورتی واجب نیست یا بهتر است که پسر بزرگتر قضا نماید.
سوال: وظیفه فرزند در قبال نماز و روزه قضای پدر و مادری که نسبت به انجام وظایف شرعی خود بی توجه بوده اند، چیست؟
طبق نظر اکثر فقها نماز و روزه قضای پدر بر پسر بزرگ تر واجب است؛ یعنی بر پسر بزرگ تر واجب است نماز و روزه های فوت شده پدر را بعد از مرگش یا خود انجام دهد یا کسی را اجیر کند. البته برخی از مراجع نماز و روزه پدر و مادر هر دو را واجب می دانند.
باید توجه داشت که برخی از فقها می فرمایند این تکلیف (وجوب قضای نماز و روزه پدر یا پدر و مادر) حتی اگر پدر و مادر از روی نافرمانی نماز و روزه خود را نخوانند، نیز متوجه پسر بزرگتر است، اما برخی دیگر می فرمایند در چنین صورتی واجب نیست یا بهتر است که پسر بزرگتر قضا نماید.
به عنوان نمونه تعدادی از دیدگاههای فقهای عظام را در این باره از نظر می گذرانیم:
حضرت امام خمینی (ره):
اگر پدر نماز و روزه خود را به جا نیاورده باشد، چنان چه از روى نافرمانى ترک نکرده و مىتوانسته قضا کند، بر پسر بزرگ تر واجب است که بعد از مرگش به جا آورد، یا براى او اجیر بگیرد. بلکه اگر از روى نافرمانى هم ترک کرده باشد واجب است به همین طور عمل کند و نیز روزهاى را که در سفر نگرفته، اگر چه نمىتوانسته قضا کند، واجب است که پسر بزرگ تر قضا نماید، یا براى او اجیر بگیرد.
آیة الله اراکى(ره):
اگر پدر و مادر نماز و روزه خود را به جا نیاورده باشند، چنان چه از روى نافرمانى ترک نکردهاند و مىتوانستهاند قضا کنند، بر پسر بزرگ تر واجب است که بعد از مرگشان به جا آورد، یا براى آنان اجیر بگیرد. بلکه اگر از روى نافرمانى هم ترک کرده باشند، واجب است به همین طور عمل کند و نیز روزهاى را که در سفر نگرفتهاند، اگر چه نمىتوانستهاند قضا کنند، واجب است که پسر بزرگ تر قضا نماید، یا براى آنان اجیر بگیرد.
آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:
بر پسر بزرگتر (یعنى بزرگترین پسرى که بعد از مرگ آنها در حال حیات است) واجب است که نماز و روزههایى که از پدر یا مادرش فوت شده و از روى نافرمانى نبوده و توانایى بر قضا داشته، بعد از مرگ آنها به جا آورد بلکه اگر از روى نافرمانى هم ترک کرده باشد، بنا بر احتیاط مستحب باید به همین طور عمل کند، هم چنین روزهاى را که در سفر نگرفته هر چند توانایى قضاى آن را پیدا نکرده، احتیاط آن است که پسر بزرگتر قضا نماید.
آیة الله سیستانى دام ظله:
اگر پدر نماز خود را به جا نیاورده باشد و مىتوانسته است قضا کند، چنان چه از روى نافرمانىترک نکرده باشد، بر پسر بزرگترش بنا بر احتیاط، واجب است.
آیة الله نورى همدانی دام ظله:
اگر پدر و مادر نماز و روزه خود را به جا نیاورده باشند و چنان چه مىتوانستهاند قضا کنند، بر پسر بزرگتر واجب است که بعد از مرگ آنها به جا آورد، یا براى آنها اجیر بگیرد و نیز روزهاى که در سفر نگرفتهاند، اگر چه نمىتوانستهاند قضا کنند، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر قضا نماید، یا براى آنها اجیر بگیرد و قضاى نماز و روزهاى که پدر و مادر از روى طغیان و تمرّد به جا نیاوردهاند بر پسر بزرگتر واجب نیست. این حکم در باره پدر ثابت است و نسبت به مادر نیز احتیاط واجب آن است که مراعات شود.
آیة الله خامنه ای دام ظله در پاسخ به این سۆال که: پدرى همه اعمال عبادى خود را عمداً انجام نداده است، آیا بر پسر بزرگ قضاى همه نمازها و روزههایى را که پدرش انجام نداده و به پنجاه سال مىرسد، واجب است؟، فرمودند: اگر ترک نماز و روزه بر اثر طغیان باشد، قضاى آنها بر پسر بزرگ واجب نیست. ولى در این صورت هم احتیاط در قضاى آنها ترک نشود.
سۆال: پدری که بدون وصیت فوت کرده فرزندش نمی داند او نماز قضا دارد یا خیر یک فرزندش می خواهد پیش نماز مسجد را اجیر کند 2 ماه نماز قضا بخواند، آیا مردم می توانند به امام جماعت در این نماز اقتدا کنند؟
اگر امام جماعت نماز قضای یقینی فردی را بخواند می شود به او در آن نماز اقتدا کرد اما اگر احتیاطا می خواند نمی شود اقتدا کرد.
سۆال: اگر پدر شیعه بود اما کلا نه نماز می خواند و نه روزه، آیا بعد از فوت کردنشان باز هم فرزند بزرگ وظیفه دارد نماز و روزه های پدر را انجام دهد؟ لطفا نظرات حضرات آیات خامنه ای، تبریزی، لنکرانی را بیان فرمائید؟
آیة الله خامنه ای دام ظله: بنابر احتیاط در این صورت هم قضای آنها بر پسر بزرگ واجب است.
آیة الله لنکرانی ره: اگر پدر و مادر از روی نافرمانی هم نماز خود را ترک کرده باشند بنابر احتیاط واجب قضای آن بر پسر بزرگ واجب است.
آیة الله تبریزی دام ظله: اگر پدر از روی نافرمانی نماز را ترک کرده باشد بنابر احتیاط بر پسر بزرگش تا مقداری که حرجی نباشد واجب است که بعد از مرگش بجا آورد یا برای او اجیر بگیرد.
سۆال: اگر کسی نداند که دقیقا چه میزان پدر و مادر او نماز و روزه قضائی دارند، چه باید بکند؟
هر مقدار یقین دارید نماز و روزه برعهده پدر و مادر است، ادا نمائید. البته سایر ورثه هم می توانند در این امر به شما کمک کنند توجه داشته باشید که قضاء نماز و روزه پدر به عهده پسر بزرگتر است و بنابر احتیاط واجب قضاء نماز و روزه مادر نیز به عهده اوست در خصوص مسئله نیز می توانید نظر مرجع تقلید خود را جویا شوید
Arshiya